“Zelfhulp: het werkt. Maar we moeten wel door!”

Het vergroten van de bekendheid van zelfhulp bij zorgverleners, zorgvragers en zorgverzekeraars en het verleiden van zorgvragers naar zelfhulp. Dat zijn de hoofddoelen van het project ‘Zelfhulp doe je samen’ van de proeftuin Slimmer met Zorg in regio Eindhoven. Acht partijen werken hierin al ruim een jaar samen om niet alleen zelfhulp op de kaart te zetten, maar ook het gedrag van zorgprofessionals rondom dit thema te veranderen. Een interview met Colette Wijnands, manager Onderzoek & Ontwikkeling en programmamanager Zorg op Maat bij PoZoB (Praktijkondersteuning Zuidoost-Brabant).

“Vanuit onze afdeling Onderzoek & Ontwikkeling worden diverse projecten geïnitieerd, ontwikkeld en uitgevoerd. Al die projecten richten zich op het verbeteren van de eerstelijnszorg. Het project ‘Zelfhulp doe je samen’ is hierin uniek. Want niet langer hebben we het over uitsluitend professionele zorg in de eerste lijn, maar over de extra waarde van informele zorg uit de nulde lijn, die door de eerste niet kan worden geboden. Een huisarts kijkt natuurlijk al lange tijd breder dan alleen geneeskunde, terwijl het zwaartepunt blijft liggen op de medische as. Binnen dit project verleggen we die focus. We haken aan op ontwikkelingen als positieve gezondheid en substitutievraagstukken.”

Zelfhulp: als twee of meer mensen ervaringen delen over een gemeenschappelijk probleem met als doel herstel, het beheersen of overwinnen van de problematiek. Het gaat hierbij om een laagdrempelige, gezamenlijke, vrijwillige activiteit gebaseerd op gelijkwaardigheid, ervaring en onderling vertrouwen. Mensen vinden in dit contact antwoorden op vragen die door een zorgverlener moeilijk te beantwoorden zijn.

Over het project Zelfhulp
“Binnen het project Zorg op Maat hebben we coaches opgeleid die onze 150 huisartsenpraktijken begeleiden bij de implementatie van het Individueel Zorgplan. Het project Zelfhulp wordt daarin meegenomen. Dit gebeurt vanuit het ’train the trainer’ principe. De coaches dragen het verhaal uit en zorgen ervoor dat het tussen de oren komt van de professionals. En met succes. De Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant ziet het aantal zelfhulpgroepen toenemen en Zelfhulpverbindt.nl constateert op hun site een groei in het aantal bezoekers van hun regietool. Van 300 naar 700 per maand. Ook het aantal concrete hulpvragen is gestegen. Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant waarborgt de anonimiteit van deelnemers. Wat zij kunnen zien, is dat door diverse inspanningen het aantal opgerichte groepen groeit.

Vanuit de coaches krijgen we natuurlijk ook terugkoppeling. Zij zien een voorzichtige verandering in de eerste lijn. Zelfhulp wordt niet meer – zoals voorheen – voornamelijk als hulp bij GGZ-problematiek gezien, maar wordt bekeken vanuit een breder perspectief. Het adresseert meer dan de chronische aandoening. Denk daarbij aan hulp bij praktische vragen, acceptatie en veerkracht en aandacht van lotgenoten. Mooie resultaten, maar we moeten wel door!”

Belangrijke leermomenten
“We blijven zelfhulp onder de aandacht brengen. Succesverhalen proberen we zoveel mogelijk te delen met onze achterban. Daarnaast blijft het belangrijk dat we met elkaar in gesprek gaan. Aan het begin van het traject had iedere deelnemer aan het project een eigen beeld bij zelfhulp. Dat moet je zien te doorgronden. Het is belangrijk dat alle deelnemers precies weten waar het over gaat. Wat ga je samen precies aanbieden? Bij de Stichting Zelfhulp Netwerk Zuidoost-Brabant staan de zelfhulpgroepen centraal, terwijl Zelfhulpverbindt.nl met hun online regietool op een laagdrempelige manier mensen met elkaar in contact brengt. Twee totaal verschillende vormen, waarmee zelfhulp van een andere kant wordt aangevlogen. Het is belangrijk dat je ook hierbij weet waar je het over hebt. Dat je elkaars taal verstaat, dat je samen een gemeenschappelijke lijn kunt uitzetten.”

Op de goede weg
“Ik hoop dat we met dit project zoveel mogelijk praktijkondersteuners in onze regio de meerwaarde van zelfhulp laten inzien. Dat zij zelf gaan zien en ervaren dat het mensen kan helpen, dat informele zorg en professionele zorg dichter op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Dat zelfhulp gewoon een heel logische, praktische en aanvullende vorm van ondersteuning is. Praktijkondersteuners zien hun patiënten meestal hooguit een paar keer per jaar. Tussen die momenten zit vaak veel tijd. Het is goed als een praktijkondersteuner voelt dat de patiënt ook tussendoor op de goede weg zit. En dat hij bij een later gesprek erop terug kan komen, kan vragen hoe zijn ervaringen zijn geweest. Dan heeft zelfhulp meerwaarde. Voor de patiënt én voor de zorgprofessional.”

Bij het project ‘Zelfhulp doe je samen’ zijn betrokken: Stichting Zelfhulpnetwerk Zuidoost-Brabant, Zelfhulpverbindt.nl, DOH, PoZoB, Zorgbelang Brabant, Máxima Medisch Centrum, SGE, CZ en VGZ. Het project is onderdeel van het programma Slimmer met Zorg.

Publicatiedatum: 10 mei 2016
Bron: http://www.rosrobuust.nl/nieuws/zelfhulp-het-werkt-maar-we-moeten-wel-door